Componisten
Willem Kersters
Willem Kersters werd geboren te Antwerpen op 9 februari 1929.
Vanaf 1945 studeerde hij er aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium, waar hij achtereenvolgens eerste
prijzen behaalde voor notenleer, harmonie en piano.
Daarna vervolmaakte hij zich aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel bij Jean Louël (contrapunt),
Jean Absil en Marcel Quinet (fuga), Marcel Poot (compositie) en René Defossez (orkestdirectie).
Nadat hij het diploma muziekleraar had behaald, was hij enkele jaren werkzaam aan de athenea van Tienen, Leuven en Aarschot.
Van 1961 tot 1968 bekleedde hij de functie van muziekprogrammaleider bij de Belgische Radio en Televisie, Gewestelijke Omroep Limburg.
Vanaf 1962 was hij verbonden aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen, eerst als leraar harmonie,
daarna ook als titularis van de compositieklas.
Daarenboven werd hij in 1967 hoofdleraar theoretische vakken aan het conservatorium van Maastricht.
Onder zijn leerlingen vinden we Alain Craens, Koen Dejonghe, Jan De Maeyer, Luc Van Hove, Wim Henderickx en Mare Verhaegen.
In 1989 hield hij op met zijn pedagogische activiteiten aan deze twee conservatoria.
Hij stierf op 29 december 1998 in zijn geboortestad.
Kersters behaalde als componist verscheidene nationale en internationale onderscheidingen, waaronder de
Tweede Grote Prijs Graaf de Launoit in de Internationale Compositiewedstrijd Koningin Elisabeth in 1961
voor het ballet Triomf van de Geest (1959), de Prijs van de stad Trieste in 1963 voor zijn Tweede Symfonie (1963),
en een bekroning van het Tweede Strijkkwartet (1964) in de Internationale Compositiewedstrijd voor Strijkkwartetten te Luik in 1965.
In 1968 en 1972 werden hem, voor zijn gehele oeuvre, respectievelijk de Prijs Eugène Baie van het Provinciebestuur van Antwerpen
en de Sabamprijs uitgereikt.
Voor de Koningin Elisabethwedstrijd in 1978 componeerde hij het verplichte pianoconcerto.
Eind 1990 werd Kersters tot lid verkozen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België.
WERK
Als componist heeft Kersters nooit lange tijd aan een bepaald systeem vastgehouden. Op basis van de harmonische en structurele
vormgeving is zijn loopbaan in verschillende fasen te verdelen. Vóór 1960 is er sprake van een harmonisch zeer intuïtieve stijl,
terwijl de structuur refereert naar vooraf vastgelegde en klassieke vormstructuren: sonatevorm, rondovorm, enz...
Laatromantische en expressionistische kenmerken worden op een natuurlijke wijze vermengd.
Invloeden van Bartók zijn onder andere terug te vinden in Divertimento per archi (1958).
Eind jaren vijftig ontwikkelt Kersters een nieuwe compositietechniek die gebaseerd is op het principe van de tritonusverwantschap.
Het gaat hier om een soort bitonaal stelsel, waarbij twee tonaliteiten op een tritonusafstand van elkaar volkomen
worden verenigd in een autonome nieuwe tonaliteit.
Door de snelle uitputting van dit systeem gaat Kersters al gauw op zoek naar nieuwe compositiemethodes.
Zo schakelt hij in de jaren zestig, na een grondige studie van de dodecafonie, over naar een vrije seriële schrijfwijze,
waarin zijn theorie van tritonusverwantschap opgenomen wordt.
In de tweede helft van de jaren zestig ontwikkelt Kersters de ‘tonaliteit van de twaalftoonstoonladder’,
wat betekent dat het tonale en het atonale principe met elkaar versmolten worden.
Al wat bruikbaar is, zowel uit het verleden als uit de hedendaagse muziektaal, wordt op een organische wijze in dit nieuwe
idioom geïntegreerd.
Met de wending van instrumentale naar vocale muziek neemt Kersters tegelijkertijd afstand van de dodecafone schrijfwijze,
die hij ongeschikt acht voor koorwerk en vocale solopartijen.
Zo komt hij ca. 1975 weer tot zijn uitgangspunt: een intuïtieve schrijfwijze.
Deze wordt nu echter doorgetrokken op het vlak van vormgeving, zodat de structuur tijdens het componeren zelf ontstaat.
Kersters' omvangrijk oeuvre telt meer dan 120 werken.
Toch is, vooral naar het einde van de jaren zeventig, zijn compositorische activiteit aanzienlijk afgenomen,
wat voornamelijk kan toegeschreven worden aan een grotere kritische ingesteldheid, waardoor de spontaniteit verminderde.
[© 2001 Kris Gabriels, voor MATRIX]
Links:
- Belgisch centrum voor muziekdocumentatie
- Wikipedia